آموزش سرمایه‌گذاری در بورس
سرمایه‌گذاری در بورس موضوعی است که این روزها همه‌جا صحبت از آن می‌شود. علت این موضوع رشد زیاد و کسب سود بسیاری از مردم در این بازار است. البته رشد تورم و کاهش سود بانکی و افزایش تبلیغات دولت برای کاهش حجم نقدینگی جامعه هم تأثیر زیادی در جذب مردم به سمت بازار سرمایه داشته است. تا حدی که تعداد سرمایه‌گذاران در بورس از حدود 100 تا 200 هزار نفر به بیش از 2 میلیون نفر رسیده است! این گرایش مردم به سمت بورس باعث رشد شاخص بورس از حدود 100 هزار واحد به حدود یک‌میلیون واحد هم شده است. این رشد به خوبی در تصویر بالا مشخص است.
این روند ادامه دارد و این رشد چشمگیر در بورس باعث جذب افراد بیشتری می‌شود. اما موضوعی که شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار حتماً باید به آن توجه کنید و برای آن‌وقت بگذارید، افزایش اطلاعات بورسی و اقتصادی خودتان است. برگه برنده شما در بازارهایی مثل بازار بورس و اوراق بهادار، اطلاعات شما است. این چیزی است که باعث می‌شود حتی زمانی که بازار در حال سقوط است، سرمایه‌داران حرفه‌ای بازهم سود کنند. پس تا می‌توانید اطلاعات خودتان را در این زمینه بالا ببرید.
مثلاً هرروز بخشی از زمان خود را به مطالعه اخبار بورسی روزنامه دنیای اقتصاد اختصاص دهید. حتی اگر شده نیم ساعت.
خیلی از مردم فکر راجع به بورس صحبت می‌کنند، و تقریباً همه می‌دانند منظور از بورس چیست. اما اگر بپرسیم بورس چیست؟ احتمالاً خیلی‌ها نمی‌توانند توضیح مناسبی در جواب این سؤال بدهند. این نیاز به آموزش سرمایه‌گذاری در بورس را نشان می‌دهد. پس بیایید از همین نقطه شروع کنیم:
بازار بورس چیست؟
بازار بورس یکی از انواع بازارهای مالی است که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار عرضه می‌شود. البته بورس‌های دیگری مانند بورس کالا و بورس انرژی هم وجود دارند، اما با توجه به اینکه سهام شرکت‌ها برای مردم جذابیت بیشتری دارد ما در اینجا به توضیح همین مورد می‌پردازیم.
جالب است بدانید بورس نام میدانی است که برای اولین بار سرمایه‌گذاران و تجار بلژیکی در آنجا جمع می‌شدند و خریدوفروش می‌کردند. بعدها این اجتماعات از میدان‌ها به تالارها کشیده شد و ساختار منظمی برای این‌گونه فعالیت‌های تجاری شکل گرفت. اما همچنان به بازاری که فروشنده‌ها و مشتری‌ها در آن جمع می‌شوند تا سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار را معامله کنند بورس گفته می‌شود.
اما در اینجا احتمالاً این سؤال پیش می‌آید که “سهام چیست؟”
سهام درواقع جزئی از یک شرکت است که متعلق به شماست. مثلاً اگر یک شرکت هزار سهم داشته باشد و شما صاحب 30 سهم از آن باشید، درواقع شما صاحب 3% از آن شرکت هستید.
چرا شرکت‌ها سهام خود را می‌فروشند؟ و چرا مردم سهام می‌خرند؟
فرض کنید شما صاحب یک کارخانه هستید. این کارخانه برحسب تجهیزاتی که دارد، ارزش ملک آن، مواد اولیه و فراورده‌هایی که تولید کرده و همچنین سود و زیانی که از آن حاصل می‌شود ارزشی دارد. مثلاً 5 میلیارد تومان. اگر این مبلغ را تقسیم‌بر 100 تومان کنیم (در بورس تهران ارزش اسمی هر سهم 100 تومان است)، تعداد سهام شرکت شما مشخص می‌شود.
حال مثلاً اگر برای راه‌اندازی خطوط جدید تولید و رشد کارخانه پول کافی را در اختیار نداشته باشید، باید چه‌کار کنید؟
یک راه این است که وام بگیرید. اما این راه با توجه به سودهای بانکی و فراز و نشیب‌های تجارت معمولاً جذابیت زیادی ندارد.
راه دیگر می‌تواند این باشد که به فکر جذب سرمایه‌گذار باشید. ازآنجایی‌که پیدا کردن سرمایه‌گذاری که بتواند همه پول موردنیاز شما را تأمین کند کمی دشوار است، می‌توانید تعداد بیشتری سرمایه‌گذار با سرمایه کم جذب کنید. برای این کار باید بخشی از سهام شرکت خود را بفروشید. مثلاً اگر نیاز به جذب 1 میلیارد تومان دارید، می‌بایست 20% از سهام شرکت خود (10 میلیون سهم) را بفروشید. در این شرایط به ازای هر 100 تومانی که سرمایه‌گذاران پرداخت کنند، شما یک سهم به آن‌ها می‌دهید(مبلغ 100 تومآن‌که در اینجا مثال زده شد، ارزش اسمی هر سهم است که با ارزش ذاتی و ارزش بازار آن تفاوت دارد). با این کار شما سرمایه لازم را به دست می‌آورید. از سوی دیگر با رشد تولید و توسعه شرکت، ارزش شرکت شما بیشتر می‌شود و بنابراین ارزش هر سهم هم بالاتر می‌رود.
به این شیوه هم سرمایه‌گذار سود می‌کند و هم شرکت‌ها سرمایه‌های لازم را جذب می‌کنند. البته درصورتی‌که زیانی هم به بار آمد، به همین صورت بین شرکت و سهامداران تقسیم می‌شود. پس باید خیلی مواظب باشیم که سرمایه خودمان را به شرکتی ندهیم که زیان‌ده است. همین موضوع یکی از دغدغه‌های افراد برای سرمایه‌گذاری در بورس است. راه‌های مختلفی برای جلوگیری از این اشتباه است. یکی از این راه‌ها سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس است.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس
اگر خرید سهام در بورس با پول ما و توسط خودمان را سرمایه‌گذاری مستقیم بدانیم، خرید سهام در بورس با پول ما و توسط کسی به‌غیراز خودمان می‌شود سرمایه‌گذاری غیرمستقیم. اگر تسلط کافی در دانش سرمایه‌گذاری نداریم، می‌توانیم صندوق‌های سرمایه‌گذاری را انتخاب کنیم.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری
برای کسب سود و جلوگیری از زیان‌های مالی، باید قبل از خرید یا فروش یک سهم، اطلاعات فنی و بنیادی (تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال) را بررسی کنیم که در ادامه توضیح داده می‌شود. البته که در این مرحله کار ما به اتمام نمی‌رسد و باید اخبار و اتفاقات تأثیرگذار روی شرکت و سهم را دنبال کنیم. هر زمان هم که تغییری در شرایط آن سهم ایجاد شد تصمیم جدیدی بگیریم. اما هستند افرادی که یا مهارت لازم و یا زمان کافی برای این کار را ندارند. گزینه‌ای که این دسته از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری می‌توانند انتخاب کنند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.
این راه یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، فرد از طریق یک واسطه (که به صلاحیت و توانایی او باور دارد) اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند. درواقع در این روش، شما پولتان را به صندوق سرمایه‌گذاری می‌دهید تا متخصصان صندوق به‌جای شما اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. برای این کار کافی است که به یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری معتمد بورس مراجعه کنید و “واحد سرمایه‌گذاری” بخرید. واحد سرمایه‌گذاری درواقع سهام آن صندوق است و به نسبت سهمتان از آن صندوق، در سود شریک هستید.
با این روش دیگر می‌توانید با خیال راحت به زندگی‌تان بپردازید و پولتان هم برایتان کار کند. جذاب است، مگر نه؟
اما این روش معایبی هم دارد که کمی جلوتر توضیح می‌دهیم.
جدا از مزایا و معایب این روش، ابتدا باید بدانیم که چه صندوقی را انتخاب کنیم؟ بیش از 100 صندوق سرمایه‌گذاری در کشور فعالیت می‌کنند که طبیعتاً بعضی از آن‌ها بهتر هستند. برای جواب به این سؤال که ما کدام‌یک از این‌ها را باید انتخاب کنیم، موارد زیر را بخوانید.
بهترین صندوق سرمایه‌گذاری در بورس کدام است؟
معیارهای زیر را در مورد هر صندوق بررسی کنید.
عملکرد صندوق
این را به‌راحتی می‌شود از بهای هر واحد سرمایه‌گذاری در آن صندوق متوجه شد. البته باید این موضوع را در مقایسه با سال‌های فعالیت آن صندوق در نظر داشته باشید. مثلاً اگر ارزش هر واحد سرمایه‌گذاری در صندوق الف بعد از گذشت دو سال از فعالیت این صندوق معادل 200 هزار تومان شده است، و ارزش هر واحد سرمایه‌گذاری در صندوق ب بعد از گذشت 10 سال از فعالیت این صندوق معادل 300 هزار تومان شده است، صندوق الف گزینه بهتری می‌تواند باشد.
سبد سرمایه‌گذاری صندوق
در شرایط رونق بازار بورس، بهتر است صندوقی را انتخاب کنیم که بیشتر سبد سرمایه‌گذاری خود را به سهام شرکت‌ها اختصاص داده است. برعکس، در شرایط رکود در بازار صندوقی که بیشتر سبد آن را اوراق مشارکت تشکیل داده است احتمالاً گزینه بهتری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اطلاعات مربوط به ترکیب سبدشان را در سایت خود و به‌صورت به‌روز قرار می‌دهند.
نوع صندوق
بعضی از صندوق‌ها به شما تضمین سود ثابتی را می‌دهند. که البته بانک‌ها هم ضامن این صندوق‌ها هستند و در صورت نیاز حمایتشان می‌کنند. خلاصه که در این صندوق‌ها می‌توانید روی یک‌درصدی سود ثابت حساب کنید. اما برخی از صندوق‌ها سود ثابتی را عنوان نمی‌کنند و ضمانتی نمی‌دهند. البته معمولاً سود بیشتری نسبت به صندوق‌های با سود ثابت به سهامداران خود پرداخت می‌کنند. این یک قانون نانوشته در بازار است که سود بیشتر، ریسک بیشتر. با توجه به ریسک‌پذیری یا عدم ریسک‌پذیری خودتان، می‌بایست یکی از انواع صندوق‌های با سود ثابت یا سود متغیر را انتخاب کنید.
نزدیکی به شعبه صندوق
ازآنجایی‌که برای خرید یا فروش (صدور و ابطال) واحدهای سرمایه‌گذاری نیاز به مراجعه حضوری است، در دسترس بودن شعب صندوق می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
مدیران صندوق
رزومه مدیران صندوق می‌تواند در پیش‌بینی روند آینده آن کمک زیادی به ما کند. برای شناخت مدیران صندوق‌ها می‌توانید به سایت سازمان بورس اوراق بهادار مراجعه کنید.
هزینه‌ها و تخفیف‌ها
برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری تخفیف‌های مناسبی را برای مشتریان خود در نظر می‌گیرند که این در کاهش هزینه‌های صدور و ابطال می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد
و درنهایت برای انتخاب بهتر صندوق مناسب، می‌توانید به شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری که زیر نظر سازمان بورس فعالیت می‌کنند مراجعه کنید. با این شرکت‌ها و نشانی آن‌ها نیز می‌توانید در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار آشنا شوید.
برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها چه مقدار سرمایه نیاز است؟
قیمت پایه برای خرید هر واحد سرمایه‌گذاری مبلغ 100 هزار تومان است. یعنی وقتی یک صندوق سرمایه‌گذاری تأسیس می‌شود ارزش هر واحد آن 100 هزار تومان است. اما به‌مرورزمان و با توجه به عملکرد صندوق، این قیمت می‌تواند افزایش یا کاهش داشته باشد. البته ازآنجایی‌که صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط افراد متخصص اداره می‌شود، بیشتر این صندوق‌ها افزایش قیمت داشته‌اند.
در صندوق‌های سرمایه‌گذاری چقدر سود می‌شود به دست آورد؟
در مورد مقدار سود، بهتر است اول انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری را یک مقدار کامل‌تر توضیح بدهیم. به‌طورکلی این صندوق‌ها به دودسته تقسیم می‌شوند:
1. صندوق‌های با سود ثابت
این صندوق‌ها سود ثابتی را تضمین می‌دهند و به همین علت بیشتر روی سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت با سود ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. بنابراین می‌توانید با توجه به میزان سود مورد انتظارتان، صندوق سرمایه‌گذاری مناسب را انتخاب کنید. اما سؤال اینجاست که چرا ما به‌جای خرید مستقیم اوراق مشارکت باید واحد سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها را تهیه کنیم؟ پاسخ این است که:
- الف. اوراق مشارکت به‌طور مقطعی فروخته می‌شود و اگر در آن مقطع سرمایه آزاد در اختیار نداشته باشید این فرصت سرمایه‌گذاری را از دست داده‌اید. درحالی‌که فروش واحدهای سرمایه‌گذاری به‌طور مداوم انجام می‌شود.
- ب. صندوق‌های سرمایه‌گذاری از یک نوع اوراق مشارکت استفاده نمی‌کنند و روی مجموعه متنوعی از این اوراق سرمایه‌گذاری می‌کنند.
2. صندوق‌های با سود متغیر
این صندوق‌ها روی سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و می‌توانند درصد سود بیشتری را به شما بدهند. البته به همان میزان ریسک آن‌ها نسبت به صندوق‌های با سود ثابت بیشتر است.
مزایا و معایب استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟
مزایا
- با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط افراد متخصص اداره می‌شوند، احتمال به سود رسیدن در آن‌ها بیشتر از سرمایه‌گذاری مستقیم است.
- ازآنجایی‌که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در انواع اوراق بهادار مثل سهام و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری می‌کنند، بنابراین شما با خرید واحد سرمایه‌گذاری صاحب سبد سرمایه‌ی متنوعی می‌شوید و ریسک سرمایه‌گذاری تا حد زیادی کم می‌شود.
- تعداد زیاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در ایران (بیش از 100 مورد) دست شما برای انتخاب گزینه مناسب باز می‌گذارد.
- نقد شوندگی بالایی دارند و در صورت فروش واحدها به صندوق، نهایتاً پس از 7 روز کاری مبلغ مربوطه به‌حساب شما واریز می‌شود.
- تقسیم هزینه‌های مربوط به معاملات و کارشناسان بین تمامی سرمایه‌گذاران صندوق، باعث کاهش در این مخارج می‌شود.
- اگر فرد پرمشغله‌ای هستید، این صندوق‌ها امکان سرمایه‌گذاری را برای شما فراهم می‌کنند.
معایب
- شما در این روش تجربه سرمایه‌گذاری را از دست می‌دهید و نمی‌توانید مهارت خود را در این زمینه تقویت کنید. این موضوع بسیار مهمی است. ارزشمندترین چیزی که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای دارند دانش آن‌ها در سرمایه‌گذاری است.
- در موارد رشد بالای سهام، تنها بخشی از این سود به شما می‌رسد.
- الزامی بودن مراجعه حضوری به شعب صندوق برای خرید یا فروش واحدهای سرمایه‌گذاری
- عدم دسترسی به جزئیات سهام خریداری شده
این روش سرمایه‌گذاری بیشتر مناسب چه افرادی است؟
اگر مقداری سرمایه دارید، اما زمان کافی برای آموختن مهارت‌های لازم در سرمایه‌گذاری را ندارید، و درعین‌حال مایل به کسب سودی بیشتر از سود بانکی هستید، استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
ثبت‌نام در بورس و خریدوفروش سهام به‌صورت مستقیم توسط خودتان
همان‌طور که گفته شد باارزش‌ترین دارایی یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای، دانشی است که او به دست آورده است. اصلاً تفاوت یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای با سرمایه‌گذار تازه‌کار چیست؟ طبیعتاً سرمایه‌گذار حرفه‌ای کتاب‌های بیشتری خوانده، آموزش بیشتری دیده است و از همه مهم‌تر اینکه به تعداد بیشتری معامله انجام داده است. همین دانش و مهارت باعث می‌شود که اگر فرد تمام ثروت خود را هم از دست بدهد، بتواند مجدداً از صفر همه‌چیز را به دست بیاورد. اگر فرصت کسب تجربه را از خود بگیرید، مهارت شما در سرمایه‌گذاری بالا نمی‌رود. این موضوع مهمی است که باید در نظر داشته باشید.
برای سرمایه‌گذاری در بورس و خرید سهام چقدر سرمایه لازم است؟
یکی از جنبه‌های مثبت بازار بورس این است که شما تنها با داشتن 500 هزار تومان سرمایه مازاد، می‌توانید در آن سرمایه‌گذاری کنید (سرمایه مازاد پولی است که اگر آن را از دست بدهید برایتان مشکلی پیش نمی‌آید). فراهم کردن این مقدار سرمایه تقریباً برای همه افراد ممکن است. این هم یکی دیگر از دلایلی است که باعث رشد چشمگیر شاخص بورس تهران در سال‌های گذشته شده است. البته باید این موضوع را هم در نظر داشت که با 500 هزار تومان سرمایه، نمی‌توان انتظار سودهای آن‌چنانی داشت. به‌طورکلی فعالان بازار بورس و سرمایه‌گذارانی که به‌طورجدی در بورس مشغول سرمایه‌گذاری هستند، ورود به این بازار با سرمایه‌های زیر 5 تا 10 میلیون تومان را بازی می‌دانند. درواقع نظر این افراد این است که با سرمایه‌های کمتر از این مقدار، نمی‌صرفد که درگیر نوسانات و هیجانات این بازار بشوید.
خرید سهام عرضه اولیه
بسیاری اصطلاح عرضه اولیه را شنیده‌اند، اما دقیق نمی‌دانند که عرضه اولیه چیست؟ وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار عرضه می‌شود، اصطلاحاً به آن عرضه اولیه می‌گویند. از بهترین گزینه‌های خرید سهام، سهام عرضه اولیه است. چراکه معمولاً به دلیل تقاضای زیادی که برای این سهم‌ها وجود دارد، ارزش آن‌ها ظرف مدت کوتاهی رشد چشمگیری می‌کند و با توجه به رشد فعلی بازار گاهی سودهای 100 تا 200 درصدی عاید سهامداران خود می‌کنند. در این موارد سرمایه موردنیاز متفاوت است. گاهی حداکثر میزانی که می‌توانید سهام عرضه اولیه بخرید کمتر از 500 هزار تومان است. گاهی هم این رقم به چند میلیون می‌رسد. مثل عرضه سهام شستا که در آن حدوداً 3 میلیون تومان سهم به هر نفر تعلق گرفت.
در بورس چقدر سود می‌شود به دست آورد؟
به‌طورکلی 2 نوع سود در بازار سرمایه می‌توان انتظار داشت:
1. سود سالانه سهام
2. سود حاصل از افزایش قیمت سهام
سود سالانه سهام
همان‌طور که بالاتر توضیح داده شد، سهم هر شرکت، درواقع بخش کوچکی از آن شرکت است. مثلاً اگر شرکتی دارای یک هزار سهم باشد، شما با خرید یک سهم آن، صاحب یک‌هزارم آن شرکت می‌شوید. بنابراین در سود سالانه آن شرکت هم سهیم می‌شوید و یک‌هزارم این سود باید به شما پرداخت شود. سود سالانه هر شرکت، در مجمع عمومی آن‌که سالی یک‌بار و در تاریخ مشخصی برگزار می‌شود با تصمیم هیئت‌رئیسه بین سهامداران تقسیم می‌شود. هر چه سهام بیشتری از این شرکت داشته باشید، سود بیشتری به شما پرداخت می‌شود. به این سود، سود سالانه سهام گفته می‌شود. مانند سود سهام عدالت که به‌حساب کسانی که برای آن ثبت‌نام کرده بودند واریز می‌شود. البته برای دریافت این سود، نیاز نیست شما یک سهم را بخرید و یک سال در سبد خود نگه‌دارید. تنها کافی است که قبل از برگزاری مجمع عمومی آن شرکت، سهامش را خریداری کرده باشید.
سود حاصل از افزایش قیمت سهام
قیمت هر سهم معمولاً به‌طور روزانه در حال نوسان است. این نوسانات به‌طورکلی به دلیل فشار عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد. فرض کنید شما 10 عدد تخم‌مرغ دارید که برای خرید این تخم‌مرغ‌ها، 100 نفر صف کشیده‌اند! شما میدانید بالاخره بین این 100 نفر حداقل 10 نفر پیدا می‌شود که این تخم‌مرغ‌ها را حتی با قیمت بالا از شما بخرند. بنابراین در این حالت احتمالاً شما قیمت تخم‌مرغ‌ها را بالا می‌برید. برعکس این حالت هم می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر شما 100 تخم‌مرغ دارید و تنها 10 مشتری برای آن‌ها وجود دارد، دیگر نمی‌توانید با قیمت بالا آن‌ها را بفروش برسانید. چراکه احتمالاً روی دستتان می‌مانند. چه برسد اگر رقیب دیگری هم داشته باشید که او هم 100 تخم‌مرغ داشته باشد! بنابراین در این حالت احتمالاً شما تا جای ممکن قیمت را پایین می‌آورید تا بتوانید تخم‌مرغ‌هایتان را بفروشید.
همین اتفاق در بازار بورس هم می‌افتد. اگر فشار خریداران بیشتر باشد، باعث افزایش قیمت سهم می‌شود. تا جایی که اگر حجم تقاضای خریداران چند برابر فروشندگان باشد، صف خرید تشکیل می‌شود. به این معنی که خریداران در صف می‌ایستند تا یک نفر فروشنده پیدا بشود و به تقاضای آن‌ها جواب بدهد. بیشترین سود در بازار بورس تهران در صف خریدها اتفاق می‌افتد و نشان‌دهنده حجم تقاضا برای یک سهم است. برعکس، اگر فشار فروشندگان بیشتر باشد، قیمت سهم افت می‌کند. در این شرایط هم اگر حجم عرضه چند برابر تقاضا باشد، صف فروش تشکیل می‌شود. عوامل مختلفی بر روی فشار عرضه و تقاضا تأثیرگذار است. مثل اخبار منفی یا مثبتی که از شرکت به گوش می‌رسد، شایعات، نوسانات ارز، نوسان قیمت نفت، شرکت‌های رقیب و… . درنهایت این عوامل می‌توانند روی بالا یا پایین رفتن قیمت یک سهم اثر بگذارند. شما برای بهره‌مندی از این موضوع، سهم در قیمت پایین بخرید و در قیمت بالاتر بفروشید. میزان سودی که در این روش می‌توانید به دست بیاورید بر اساس اینکه کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت سرمایه‌گذاری می‌کنید می‌تواند متفاوت باشد.
آموزش تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال
برای شروع سرمایه‌گذاری در بورس، حتماً می‌بایست اطلاعات خود را در رابطه با این بازار افزایش دهید. توجه داشته باشید که همان‌قدر که میزان سود در بورس می‌تواند زیاد باشد، به همان میزان ریسک از دست دادن سرمایه‌تان هم وجود دارد. بنابراین توصیه می‌کنیم بدون شناخت کافی از بازار سرمایه خود را متحمل ریسک نکنید.
برای به دست آوردن اطلاعات اولیه در مورد بورس، می‌تواند به ساختمان یا مرکز سازمان بورس در شهر یا استان خود مراجعه کنید. لیست این مراکز را می‌توانید در سایت بورس اوراق بهادار تهران مشاهده کنید. معمولاً مراکز این سازمان در شهرهای مختلف کلاس‌های آموزشی مقدماتی را به‌صورت رایگان و هفتگی برگزار می‌کنند. و پس از گذراندن این آموزش‌ها، می‌توانید در دوره پیشرفته و جامع‌تری که برگزار می‌شود شرکت کنید. همچنین مطالعه را فراموش نکنید.
اما به‌طورکلی دو نوع روش برای تحلیل بازار و پیش‌بینی روند آینده هر سهم وجود دارد:
(هرچند لفظ پیش‌بینی اشتباه است و هیچ‌گاه نباید تصور کرد که می‌شود بازار را پیش‌بینی کرد. در اینجا برای انتقال پیام از آن استفاده شده است)
- تحلیل فاندامنتال (بنیادی)
- تحلیل تکنیکال (فنی)
تحلیل فاندامنتال (بنیادی)
در این روش، به تحلیل ترازهای مالی شرکت، سود و زیان، میزان بازگشت سرمایه، قیمت ارز و تأثیر آن بر شرکت، اخبار و حواشی پیرامون شرکت و به‌طور خلاصه همه آنچه به‌نوعی با شرکت در ارتباط است و روی آن اثر می‌گذارد پرداخته می‌شود. نتایجی که از این روش به دست می‌آیند تا حد زیادی قابل‌اعتماد هستند. اما از طرفی زمان زیادی لازم است تا یک سهم را موردبررسی بنیادی قرار دهیم و نتیجه‌گیری کنیم، چه برسد اگر چندین سهم در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشیم. از طرف دیگر هم این کار برای همه افراد مقدور نیست و نیاز به سواد مالی و حسابداری دارد.
تحلیل تکنیکال (فنی)
در این روش، نمودار تغییرات قیمت یک سهم در طول زمان مورد تحلیل قرار می‌گیرد و بر اساس رفتار گذشته یک سهم، رفتار احتمالی آن در آینده را پیش‌بینی می‌کنند. تحلیل تکنیکال بر پایه سه اصل کلی استوار شده است.
سه اصل تحلیل تکنیکال:
- قیمت‌ها تمایل به حرکت در قالب روندها دارند.
- همه‌چیز در قیمت سهم لحاظ شده است.
- تاریخ تکرار می‌شود.
انجام این روش نسبت به روش بنیادی ساده‌تر بوده و نیاز به زمان کمتری دارد. و همچنین سرعت شما در تحلیل یک سهم را افزایش می‌دهد، اگرچه ممکن است پیش‌بینی شما به حقیقت تبدیل نشود. از ایراداتی که به این روش وارد می‌کنند، نادیده گرفتن تأثیر اتفاقات جاری بر روی سهم است (زیرا تنها بر رفتار سهم در گذشته تمرکز می‌کند)، اما ازنظر طرفداران این روش، همه این موارد در نمودار گذشته سهم لحاظ شده، بنابراین در پیش‌بینی رفتار سهم در آینده نیز لحاظ می‌شوند.
استفاده از تحلیل تکنیکال اگرچه جذابیت بیشتری دارد و فراگیرتر است. اما به این معنی نیست بدون آموزش و تجربه کافی می‌توانید از آن به‌درستی استفاده کنید. حتماً برای کسب مهارت در این موضوع زمان کافی را بگذارید و به کسب آموزش و تجربه بپردازید.
در بازار فارکس کارگزاری‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که افراد با ایجاد حساب‌های دمو به تمرین معامله بپردازند. خیلی‌ها به این موضوع غبطه می‌خورند و آرزو می‌کنند که ای‌کاش در بورس تهران هم این امکان فراهم بود! خبر خوب این است که این امکان وجود دارد!
شما می‌توانید در سایت تالار مجازی بورس ایران ثبت‌نام کنید و با اعتبار مجازی که در اختیارتان قرار می‌گیرد به تمرین سرمایه‌گذاری بپردازید. همچنین کارگزاری مفید با ارائه نرم‌افزار مفید تریدر که درواقع نسخه تغییریافته متاتریدر است، امکان بررسی و تحلیل تکنیکال را برای شما فراهم کرده است.
برای استفاده از این نرم‌افزار هم نیازی نیست حتماً در این کارگزاری حساب داشته باشید. با این ابزارها می‌توانید آموزش‌ها و استراتژی معاملاتی خود در زمینه بورس و بازار سرمایه را امتحان کنید.
مراحل شروع فعالیت و سرمایه‌گذاری در بورس به چه صورت است؟
اولین کاری که باید انجام دهید، ثبت‌نام در پایگاه اینترنتی سجام است. پس از گذشت مدت زمانی از ثبت‌نام یک کد 10 رقمی برای شما ایمیل یا پیامک می‌شود. در مرحله بعد باید با داشتن این کد، به شعب یکی از کارگزاری‌ها مراجعه و در آنجا نیز ثبت‌نام کنید.
کارگزاری چیست؟
کارگزاری، شرکتی است زیر نظر سازمان بورس که درواقع واسطه بین شما و سازمان بورس است. شما برای خریدوفروش سهام درخواست خود را به کارگزاری‌ها می‌دهید (حضوری، تلفنی، یا آنلاین) و آن‌ها این درخواست را به سامانه معاملاتی بورس ارسال می‌کنند.
با ثبت‌نام در کارگزاری، یک کد معاملاتی بورسی به شما داده می‌شود.
کد معاملاتی چیست؟
کد معاملاتی یک کد 5 رقمی همراه با سه حرف اول نام خانوادگی شماست. البته اخیراً گویا تغییراتی در این زمینه ایجاد شده و سه حرف نام خانوادگی در کد بورسی بعضی از افراد دیده نمی‌شود. این کد همیشه و حتی درصورتی‌که کارگزاری خود را در آینده تغییر دهید، ثابت خواهد ماند.
مدارک لازم برای ثبت‌نام در بورس
هنگام مراجعه به کارگزاری مدارک زیر را همراه خود داشته باشید:
- اصل شناسنامه و تصویر صفحه اول و دوم و توضیحات
- اصل و تصویر کارت ملی (پشت و رو)
- کدی که از سجام دریافت کرده‌اید.
- شماره‌حساب بانکی و شماره شبای آن (شماره‌حساب حتماً باید به نام خودتان باشد. برای دریافت شماره شبا می‌توانید به عابر بانک مراجعه کنید و یا از طریق اینترنت آن را به دست آورید).
- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
- آخرین مدرک تحصیلی (برای دسترسی به معاملات آنلاین دارا بودن حداقل دیپلم و 18 سال سن لازم است)
- تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (معاملات برخط)
اگر مایل به انجام معامله از طریق اینترنت هستید، حتماً فرم درخواست کد معاملات بر خط را پرکنید. این کد و رمز عبور آن‌که معمولاً پس از 24 ساعت برای شما ایمیل می‌شود، شما را از مراجعه یا تماس با کارگزاری برای خرید یا فروش سهام بی‌نیاز می‌کند. البته همان‌طور که گفته شد برای دریافت آن نیاز به مدرک تحصیلی حداقل دیپلم است و احتمالاً همان‌جا از شما یک آزمون نسبتاً ساده برای سنجش اطلاعات بورسی و رایانه‌ای شما گرفته می‌شود. از آن به بعد می‌توانید با مراجعه به پایگاه معاملات آنلاین کارگزاری خود و شارژ حساب خود به‌صورت اینترنتی، شروع به معامله کنید. بعضی از نرم‌افزارهای گوشی‌های هوشمند مثل همراه تریدر نیز این امکانات را برای شما فراهم می‌کنند. تمامی مراحلی که گفته شد معمولاً رایگان انجام می‌شود.
بهترین کارگزاری بورس کدام است؟
با توجه به اینکه امروزه بیش از 100 شرکت کارگزاری در ایران در حال فعالیت هستند، احتمالاً یکی از مسائلی که در ابتدا ممکن است ذهن شما را درگیر کند انتخاب کارگزار خوب است. در اینجا به بیان بخشی از معیارهایی می‌پردازیم که کار شما را در انتخاب راحت‌تر می‌کند.
رتبه‌بندی کارگزاری‌ها
رتبه‌بندی کارگزاری‌ها بر اساس معیارهای عادی (دفاتر، نیروی کار، تعداد مشتری، حجم معاملات و …) و معیارهای تشویقی (سبد گردانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، جذب سرمایه خارجی و …) که هرسال انجام می‌شود و در بخش رتبه‌بندی شرکت‌های کارگزاری سایت سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر می‌شود. این رتبه‌بندی به‌تنهایی بسیاری از سؤالات ما را پاسخ می‌دهد. چراکه اگر یک کارگزاری بیشترین تعداد مشتری و معامله را دارد، احتمالاً خدمات بهتری هم به نسبت باقی شرکت‌ها ارائه می‌کند. هم به دلیل اینکه همین خدمات خوب باعث جذب مشتریان شده، و هم اینکه وجود مشتری زیاد کارگزاری را مجبور به تقویت سیستم معاملاتی و خدمات خود می‌کند.
در دسترس بودن شعب کارگزاری
هرچند بعد از ثبت‌نام و دریافت کد بورسی و کد معاملات آنلاین معمولاً نیازی به مراجعه به دفتر کارگزاری ندارید. اما اینکه شعبه کارگزاری در دسترس شما باشد برای مواقع ضروری می‌تواند موضوع مهمی باشد.
پشتیبانی خوب
هرچه پشتیبانی کارگزاری شما بهتر باشد، در مواقع ضروری که نیاز به رسیدگی فوری دارید اضطراب شما کمتر خواهد بود.
انجام فعالیت سبد گردانی
این مورد در ادامه توضیح کاملی داده‌شده است.
تخفیف در کارمزدها و ارائه خدمات اعتباری
برخی کارگزاری‌ها به مشتریان خود اعتبار هدیه می‌دهند که البته نمی‌توانید آن را برداشت کنید و فقط می‌شود با آن معامله کرد. برخی از کارگزاری‌ها هم درصورتی‌که حساب شما موجودی کافی برای خرید سهام عرضه اولیه را نداشته باشد، بخشی از این هزینه را از اعتبار خودشان پرداخت می‌کنند و بعدها که سهام فروخته شد، این مبلغ را از سود شما کم می‌کنند.
اطلاع‌رسانی اخبار از طریق پیامک
اینکه اخبار مهم مثل اطلاعیه عرضه اولیه از طریق پیامک برای شما ارسال شود می‌تواند کمک زیادی به شما بکند. به‌خصوص زمانی که ممکن است شما به دلیل مشغله کاری پیگیر اخبار بورسی نباشید.
سرعت انجام معاملات
اینکه سامانه کارگزاری شما از توان خوبی برخوردار باشد باعث می‌شود درزمانی که حجم درخواست‌ها در هسته مرکزی معاملات بالاست، سفارش‌های شما با اختلال مواجه نشوند.
ارائه مشاوره و تحلیل به سرمایه‌گذاران
اینکه کارگزاری شما خدماتی را در خصوص مشاوره سرمایه‌گذاری ارائه کند می‌تواند برای شروع کار شما در بورس بسیار مفید باشد.
کارگزاری مفید و کارگزاری آگاه توانسته‌اند تا به امروز رضایت بسیاری از مردم را جلب کنند.
ثبت‌نام و سرمایه‌گذاری در بورس به‌صورت مستقیم چه مزیت‌هایی دارد؟
به مزایای مختلفی برای این روش سرمایه‌گذاری می‌شود اشاره کرد. چند مورد از آن‌ها در زیر آمده است:
- نقد شوندگی بالای این روش به نسبت سرمایه‌گذاری در مسکن و مستغلات و … .
- امکان کسب سود تنها با دسترسی به اینترنت و بدون نیاز به خروج از خانه
- امکان ورود به بازار با سرمایه 500 هزارتومانی
- امکان کسب سود بالا در بازه زمانی کوتاه
و موارد زیاد دیگر. اما شاید مهم‌ترین مزیت این باشد که شما با این روش سرمایه‌گذاری را می‌آموزید و با مفاهیم اقتصادی آشنایی بیشتری پیدا می‌کنید. همه این‌ها برای موفقیت مالی در زندگی می‌تواند تأثیرات زیادی داشته باشد.
معایب سرمایه‌گذاری در بورس به‌صورت مستقیم
البته این بازار هم مثل بقیه بازارها دارای معایبی است که باید در نظر داشت. برخی از آن‌ها به این صورت است:
- وابستگی به قوانین بداهه و تغییرات بخشنامه‌ای. متأسفانه گاهی قوانین خلق‌الساعه در بورس وضع می‌شود که روی سرمایه شما می‌تواند تأثیرگذار باشد.
- امکان تحمیل زیان بالا به سرمایه در بازه زمانی کوتاه
- ساعت کاری کم بازار (9:00 تا 12:30). این باعث می‌شود افراد شاغل نتوانند به بررسی و تحلیل لحظه‌ای بازار بپردازند.
سرمایه‌گذاری در بورس مناسب چه کسانی است؟
سرمایه‌گذاری در بورس، بیشتر برای افرادی مناسب است که ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارند و سرمایه مازادی دارند که اگر به‌کلی هم از دست رفت، هیچ خللی در زندگی آن‌ها وارد نمی‌شود. کاملاً واضح است که به دلیل هیجانات بالای این بازار، می‌تواند گزینه مناسبی برای افراد دچار بیماری‌های فشارخون قلبی نباشد. سرمایه‌گذاری در بازار بورس، می‌تواند نوعی سرمایه‌گذاری منفعلانه محسوب شود که نیاز به فعالیت فیزیکی خاصی ندارد و تقریباً تمام کارهای لازم، فکری است.
اما روش دیگری هم برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد که به آن اشاره می‌کنیم.
استفاده از سبد گردان‌ها در بوری
بهتر است اول به توضیح مفهوم سبد گردانی بپردازیم. همان‌طور که گفته شد، برای اینکه سود خوبی از سرمایه‌گذاری در بورس به دست بیاوریم، باید سبد سهام خود را به‌صورت مستمر زیر نظر داشته باشیم و درصورتی‌که تغییر در عوامل تأثیرگذار بر آن‌ها به وجود آمد، تصمیمات تازه‌ای بگیریم. این تصمیمات در مورد یک سهم از سه حالت خارج نیست.
- خرید
- فروش
- نگهداری
سرمایه‌گذاری در بورس برای افراد شاغل و پرمشغله
یکی از گزینه‌های شما می‌تواند خرید واحدهای سرمایه‌گذاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری باشد که در بالا توضیح داده شد. راه دیگر این است که به سبدگردان‌ها مراجعه کنیم. سبدگردان شخص یا شرکتی است که به وکالت از ما و برای ما در ازای دریافت کارمزد برای خرید، فروش یا نگهداری سهام شرکت‌ها یا اوراق مشارکت تصمیم‌گیری می‌کند. درواقع این روش هم سرمایه‌گذاری غیرمستقیم محسوب می‌شود.
برای استفاده از سبد گردانی چه مقدار سرمایه لازم است؟
برای استفاده از خدمات سبد گردانی نیاز به دست‌کم 10 میلیون تومان سرمایه است. بنابراین اگر سرمایه شما کمتر از این مبلغ باشد، نمی‌توانید از سبد گردانی استفاده کنید.
استفاده از سبد گردانی چقدر سود دارد؟
با توجه به اینکه سبد گردانی توسط افراد متخصص انجام می‌شود، احتمال سوددهی در این روش زیاد است. البته سبدگردان‌ها موظف هستند که بر اساس ویژگی‌ها و ریسک‌پذیری شما فعالیت کنند و میزان سود احتمالی شما وابسته به میزان ریسک‌پذیری شما دارد.
بهترین سبدگردان کدام است؟ چگونه انتخابش کنیم؟
افراد زیادی ادعای سبد گردانی می‌کنند و به شما پیشنهاد می‌کنند که در ازای دریافت مبالغی، سهام شما را مدیریت کنند. توصیه می‌کنیم به این پیشنهادها توجه نکنید و فریب نخورید. درصورتی‌که تمایل به استفاده از خدمات سبد گردانی دارید، تنها به مراکز مورد تائید سازمان بورس مراجعه کنید. برخی شرکت‌ها و کارگزاری‌ها این خدمت را ارائه می‌کنند. برای آشنایی با این مراکز و بررسی عملکرد آن‌ها، به وبسایت سازمان بورس مراجعه کنید. در انتخاب سبدگردان به در دسترس بودن، میزان کارمزد دریافتی و رزومه آن‌ها توجه کنید.
برای شروع می‌بایست چه‌کار کرد؟
برای شروع کافی است به پایگاه اینترنتی www.seo.ir مراجعه کنید و با سبدگردان مورد نظرتان تماس بگیرید. با شما قراردادی بسته می‌شود و میزان کارمزد، نحوه گزارش دهی به شما و سایر مسائل ذکر می‌شود.
در این مقاله سعی شد در خصوص سرمایه‌گذاری در بورس توضیحات کاربردی به شما داده شود. این صفحه مرتباً به‌روزرسانی می‌شود. برای فراموش نکردن آدرس آن می‌توانید آن را به بوک مارک خود اضافه کنید.
لطفاً با نظرات خود در پایین همین صفحه به ما در بهتر شدن این مطلب کمک کنید.