آموزش مالی
تاریخچه پول (صفر تا صد پیدایش و تکامل پول)
پیدایش پول، به‌صورت تاریخی در مراحل گوناگونی از تاریخ و در مکان‌ها و با شکل‌های متنوعی رخ داده است. در این مقاله به طور خلاصه، به تکامل و صفر تا صد پیدایش پول پرداخته می‌شود:
مبادله کالا با کالا
در گذشته، قبل از ظهور پول به‌عنوان وسیله تبادل، مبادله کالا با کالا به‌عنوان روشی برای رفع نیازهای افراد در جامعه مورداستفاده قرار می‌گرفت. به این صورت که هر فرد از بخشی از محصول خود برای تبادل با کالای دیگر استفاده می‌کرد. مثلاً، یک کشاورز با تولید گندم خود می‌توانست به دنبال گوسفند باشد، درحالی‌که یک چوپان با داشتن گوسفند، ممکن بود بخواهد به دنبال گندم باشد. این روش تبادل باعث شده بود که نیازهای مختلف افراد در جامعه برطرف شود.
ازآنجایی‌که در این روش تبادل کالا با کالا، ارزش هر کالا بر اساس تقاضا و عرضه بود، ممکن بود به دلیل نارضایتی از کالای تعویضی یا ناکافی بودن کالای موردنظر، مبادله بین افراد به شکل کامل انجام نشود. برای مثال، اگر شما گندم تولید می‌کردید و فرد دیگری پیاز تولید می‌کرد، ممکن بود شما نیازی به پیاز نداشته باشید و به همین دلیل مایل به تعویض نبودید.
به همین دلیل، پول به‌عنوان وسیله‌ای برای تسهیل تبادل و بهبود اقتصاد جامعه، به وجود آمد. با این روش، ارزش یک کالا به شکلی قابل‌اندازه‌گیری شد که بتوان آن را با پول معادل تعریف کرد و در نتیجه تبادل میان افراد راحت‌تر و مؤثرتر شد.
استفاده از کالا به‌عنوان پول
در دوران باستان، به دلیل نداشتن پول به معنای مدرن کلمه، افراد از کالاهای دیگر به‌عنوان وسیله‌ای برای تبادل استفاده می‌کردند. با افزایش تراکم جمعیت و نیاز به تبادل بیشتر، کالاهای باارزش‌تری به‌عنوان وسیله تبادل استفاده می‌شدند. یکی از این کالاها، طلا و نقره بود که به دلیل زیبایی، استحکام و ارزندگی زیاد با توجه و وزن پایین آن، به‌عنوان وسیله تبادل بسیار مناسب شناخته شدند.
بنابراین، درحالی‌که طلا و نقره ابتدا به‌عنوان کالای گران‌بها برای ثروتمندان مورداستفاده قرار می‌گرفتند، با گذر زمان به‌عنوان وسیله تبادل بین افراد رایج شدند.
طلا و نقره به‌عنوان پول از مزایایی مانند تقسیم‌پذیری و برابری در ارزش برخوردار بودند و به‌راحتی در تبادلات کالایی مورداستفاده قرار می‌گرفتند. با ظهور ارزهای قابل‌حمل و بانکی، کاربرد طلا و نقره به‌عنوان وسیله تبادل به طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافت، اما هنوز هم به‌عنوان یکی از کالاهای باارزش در بازارهای جهانی شناخته می‌شوند.
سکه
در دوره‌های بعدی، سکه‌ها به‌عنوان پول و ابزار تبادل بین افراد استفاده شدند. در آغاز، سکه‌ها از فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و مس تهیه می‌شدند و برای تبادل کالا و خدمات به کار می‌رفتند. اما با پیشرفت جوامع و اقتصادها، سکه‌ها به شکل کاملاً پیچیده‌تر و باارزش بیشتری ساخته شدند.
برای مثال، در قرن هفتم میلادی، در امپراتوری روم باتوجه‌به مشکلاتی که در تهیه طلا و نقره به وجود می‌آمد، سکه‌ها از برنز و مس ساخته شدند. همچنین در این دوره، روی سکه‌ها علایمی از جمله تصاویر حاکمان و عبارات مختلف نیز به کار رفت.
در کل، استفاده از سکه‌ها به‌عنوان پول و ابزار تبادل بین افراد، یکی از پایه‌های مهم اقتصاد جهان محسوب می‌شود.
اوراق بهادار
با ظهور بانک‌ها و تحولات صنعتی در قرن نوزدهم، نیاز به ابزاری برای تبادل و معامله مؤثرتر بین افراد و سازمان‌ها روبه‌افزایش بود. این نیاز، به ظهور اسکناس و اوراق بهادار به‌عنوان ابزار تبادل و پول منجر شد.
اسکناس‌ها از کاغذ تهیه شده بودند و شامل تصویر رهبران سیاسی، نوشتارها و شعارهای مختلف بودند. این اسکناس‌ها به دلیل آسانی در حمل‌ونقل و مدیریت، بسیار مناسب برای تبادلات تجاری شدند. علاوه بر این، اوراق بهادار هم به‌عنوان ابزاری برای تبادل استفاده شدند.
اوراق بهادار شامل برگه‌های سهام، اوراق‌قرضه و سفته‌های تجاری بودند که می‌توانستند به پول تبدیل شوند و برای معاملات تجاری استفاده شوند.
بااین‌حال، با توسعه سیستم بانکی و رایج شدن کارت‌های اعتباری، استفاده از اسکناس و اوراق بهادار به‌عنوان ابزار تبادل به شکلی که در گذشته بود، کاهش‌یافته است.
پول الکترونیکی
پول الکترونیکی به‌عنوان ابزاری برای تبادل و معاملات در دنیای امروز بسیار رایج شده است. در این سیستم، پول به‌صورت الکترونیکی بر روی شبکه‌های کامپیوتر انتقال می‌یابد.
در این روش، هیچ نیازی به حضور فیزیکی پول نیست و تراکنش‌ها با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی انجام می‌شوند. برای استفاده از پول الکترونیکی، افراد باید حساب بانکی داشته باشند و معاملات خود را از طریق کارت‌های بانکی، موبایل یا دستگاه‌های خودپرداز انجام دهند.
برخی از مزایای پول الکترونیکی شامل سرعت بالا، کاهش هزینه‌های تراکنش، امنیت بیشتر و کاربری آسان‌تر است.
با پیشرفت فناوری، پول الکترونیکی به شکل‌های مختلفی مانند کریپتوکارنسی (رمزارز) و پرداخت از طریق اپلیکیشن‌های موبایل توسعه یافته است که شاید بتوان گفت در بیشتر این روش‌ها، تراکنش‌ها به‌صورت بی‌واسطه بین افراد انجام می‌شوند.
جمع‌بندی
تاریخ پول با پیدایش مفهوم مبادله کالا آغاز شد. در این دوران، افراد کالاهای خود را برای تبادل با دیگران می‌آوردند. در مراحل بعدی، برخی کالاها به‌عنوان پول برای مبادله استفاده شدند. در دوره‌های بعدی، سکه‌ها به‌عنوان پول و ابزار تبادل بین افراد مورداستفاده قرار گرفتند. پس از ظهور بانک‌ها و انقلاب صنعتی، اوراق بهادار به‌عنوان ابزاری برای تبادل و معامله مورداستفاده قرار گرفتند. با پیشرفت فناوری، پول الکترونیکی به‌عنوان ابزاری برای معاملات بین افراد و شرکت‌ها در دنیای امروز مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این سیستم، پول به‌صورت الکترونیکی بر روی شبکه‌های کامپیوتر قرار دارد.
