بازارمالی چیست؟

زمانی که قصد آشنایی بیشتر با پول و مباحث مالی را داریم، یکی از سؤال‌هایی که ذهن ما را درگیر می‌کند می‌تواند این باشد که بازار مالی چیست؟ و انواع این بازارها کدام‌اند؟

مهم‌ترین بخش اقتصادی هر کشوری بازارهای مالی هستند که از مهم‌ترین وظایف آنها، تأمین مالی بنگاه‌های بزرگ است. برای مثال بازار بورس که در آن تأمین مالی شرکت‌ها انجام می‌شود. حتی بازار رمزارز یا کریپتوکارنسی یکی از بازارهای جدید مالی است که در حال طی‌کردن دوران کودکی خود است.

در ادامه به معرفی برخی از بازار‌های مالی و انواع آن می‌پردازیم و همچنین سعی می‌کنیم انواع سرمایه‌گذاری را توضیح می‌دهیم.

 

بازار مالی چیست؟

معامله دارایی‌ها در بازار مالی یا به انگلیسی Financial Market صورت می‌گیرد. یکی از این بازارهای مالی بازار سهام است که وظیفه آن دادوستد سهام شرکت‌های مختلف است. بازارهای مالی یک ابزار برای عملکرد مناسب اقتصادی و تأمین مالی بنگاه‌ها به شمار می‌آیند.

 

مهم‌ترین وظیفه بازارهای مالی

مهم‌ترین وظیفه بازارهای مالی تأمین‌کردن منابع مالی برای بنگاه‌ها و کسب‌وکارهای اقتصادی است. در حقیقت بازارهای مالی تجارت و کسب‌وکار را برای خریداران، فروشندگان، تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان سریع‌تر و آسان‌تر می‌کنند. بازار سهام یکی از ابزارهای رایج بازارهای مالی است که برای خریدوفروش شکل‌گرفته‌اند.

بازار بورس، بازار OTC, بازار اوراق‌قرضه، بازار پول، فارکس و… . از دیگر انواع بازارهای مالی هستند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

 

انواع بازار‌های مالی

همان‌طور که گفته شد بازارهای مالی متنوعی وجود دارند که به‌تبع هر کدام ویژگی‌های متفاوتی دارد. اینکه شما در کدام بازار مالی موفق‌تر خواهید بود بستگی به هم‌خوانی ویژگی این بازارها با ویژگی‌های روحی و شخصیتی شما دارد.

 

بازار سهام

شاید وقتی صحبت از بازار مالی می‌شود شما به یاد بازار سهام می‌افتید. این گویای این است که معروف‌ترین بازار مالی بازار سهام یا Stock Market است. در این بازار سهام شرکت‌های عامی که شرایط لازم را دارند مورد معامله قرار می‌گیرد.

البته بازار سهام بخش‌های متفاوتی هم دارد که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها بازار‌های بورس و فرابورس هستند. در بازار سهام شرکت‌ها برای تأمین سرمایه از طریق عرضه اولیه یا IPO، به جذب سرمایه‌گذاران و فروش بخشی از سهام خود می‌پردازند که این سهام پس از عرضه اولیه مورد معامله معامله‌گران یا همان تریدرها می‌شود.

بازار سهام نوعی بازار متمرکز محسوب می‌شود و در هر کشوری مکان منحصر به خود را دارد. تمامی معاملات در بازار سهام، مانند هر بازار متمرکز دیگری از طریق هسته مرکزی انجام می‌شوند. البته بحث مزایا و معایب بازارهای متمرکز و غیرمتمرکز خود موضوع مفصلی است.

 

 

بازار خارج از بورس (OTC)

OTC یا Over The Counter بازاری است که در آن بدون واسطه قراردادن کارگزاری (Broker) معامله سهام انجام می‌شود. در واقع در این بازار خریداران و فروشندگان به طور مستقیم با یکدیگر معامله می‌کنند. طبیعتاً این موضوع باعث بالا رفتن ریسک می‌شود. چرا که امکان کلاهبرداری را افزایش می‌دهد و اصلاً به همین علت است که این بازار را بازار پر ریسکی می‌دانند.

اما شاید این سؤال پیش بیاید که پس چرا یک عده وارد این بازار می‌شوند؟

به دلیل اینکه بر اساس یک قاعده کلی در بازار سهام، ریسک بیشتر احتمال کسب سود بیشتر را دارد و بر عکس. در بازار OTC سهام شرکت‌هایی مبادله می‌شود که شاخص و معیار‌های لازم برای قرارگرفتن در بازار بورس یک کشور را ندارند، اما به‌هرحال همیشه در بین آن‌ها گزینه‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری پیدا می‌شود.

تصور کنید در روزهای ابتدایی فیس‌بوک که نیازمند سرمایه بود، شما با پرداخت مبلغی نسبتاً اندک، سهم قابل‌توجهی از آن خریداری می‌کردید!

 

بازار اوراق‌قرضه

یکی از اوراق بهادار، اوراق‌قرضه است. اوراق‌قرضه در واقع نوعی قرض است که شما به‌عنوان سرمایه‌گذار به ‌طرف مقابل که دولت و یا شرکت است می‌پردازید و پس از گذشت مدتی مشخص، اصل پول را به همراه سود آن دریافت می‌کنید.

در واقع نوعی قرارداد و توافق است که تمام شرایط وام در آن ذکر شده است و بین وام‌دهنده و وام‌گیرنده اتفاق می‌افتد. به‌عبارت‌دیگر توسط سرمایه‌گذاران به‌صورت وام با مدت و درصد سود تعیین شده در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.

تأمین سرمایه لازم پروژه‌ها و عملیات مختلف توسط فروش اوراق‌قرضه انجام می‌شود. در این بازار در ازای پول، نوعی اوراق به سرمایه‌گذار داده می‌شود. به همین دلیل است که به آنها اوراق‌قرضه گفته می‌شود و اوراق بهادار محسوب می‌شوند.

 

بازار مشتقات

بازار مشتقات به نسبت دارای پیچیدگی‌هایی است. به همین دلیل ما ورود به آن را خیلی به تازه‌کارها توصیه نمی‌کنیم.

خریدوفروش دارایی‌های واقعی در بازار مشتقات صورت نمی‌گیرد. در حقیقت دارایی مشتق شده به‌تنهایی ارزش حقیقی ندارد. در صورتی دارای ارزش است که قیمت آن به ارزش یک دارایی دیگر وصل و مرتبط باشد. در واقع ارزش حقیقی آنها برگرفته از ابزارهای مالی؛ مانند اوراق‌قرضه، کالاها، ارز‌ها، نرخ‌های بهره، شاخص‌های بازار و سهام است که روی آن معامله می‌شوند.

به همین بابت معاملات مستقیم روی سهام شکل نمی‌گیرد، بلکه قراردادهای اختیار خریدوفروش و اهرمی صورت می‌گیرد.